ÖSYM’NİN EN ÇOK KULLANDIĞI COĞRAFYA İLE İLGİLİ KELİMELER – Coğrafya Zümresi

Açısal Hız: Dairesel hareket yapan dünya üzerindeki bir noktanın birim
zamanda oluşturduğu dönüş açısıdır. Dünya, 24 saatte 360 derecelik dönüş
yapar.

Adaptasyon: Canlıların bulunduğu çevreye uyum sağlaması olayıdır. Andezit: Mor ve pembemsi renkli bir dış püskürük taş. Ankara taşı da
denir.

Anomali:
Sapma.

Aerosol: Atmosferde asılı duran partiküller.

Antisiklon: Yüksek
basınç.

Antropojen bozkır: Ormanların tahrip edilmesiyle oluşan bozkırdır.

Anemometre:
Rüzgarın hızını ölçen
alet.

Anökümen: Yerleşilemeyen
yer.

Aphel: Günöte. Dünya’nın güneşe uzak olması durumu. (4 Temmuz)

Akifer:
Yeraltı suyunu taşıyan geçirimli katman.

Altokümülüs: Orta
bulutlar.

Alg:Tek hücreli
organizma.

Atlantik Okyanusu: Atlas
Okyanusu.

Artezyen: İki geçirimsiz
tabaka arasında bulunan sulara
denir.

Art
bölge:
Hinterland.

Aysberg: Buz
Dağı.

Badlans: Kırgıbayır. (Akarsu
aşınım
şekli)

Bankiz: Buz
Kütlesi.

Boyun: İki tepe arasında
kalan alçak kısımlara verilen isim.
Botanik:
Bitki bilimi.

Cephe: İki farklı hava
kütlesinin karşılaştığı alana
denir.

Corriolis kuvveti: Dünya’nın kendi
çevresindeki dönüşünden dolayı rüzgârların sapmasını sağlayan kuvvet

Çanak:
Kapalı çukur.

Çernezyom: Kara
toprak.

Çökme Dolini: Yeraltında bulunan
mağaraların tavanlarının çökmesiyle oluşan karstik
şekil.

Demoğrafi: Nüfusu inceleyen
bilim
dalı.

Debi: Akarsu
akımı.

Dam: Köydeki bazı ailelerin geçici bir süre oturdukları
yerleşme
biçimi.

Dulda: Bakı durumunda olan
yamacın karşısındaki
yamaç.

Düden: Kalkerli arazide
erime ile oluşan kapalı çukurlara denir.

Ekuidistans: Eş yükselti eğrisi
aralığı.

Ekinokslar: 23 eylül ve 21 mart
tarihleri.

Ekliptik: Dünya’nın
yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme(yörünge düzlemi)
denir.

Ekstansif tarım: İlkel tarım.
Geleneksel yöntemlerle yapılan
tarımdır.

Ekoloji: Çevre
bilimi.

Entansif tarım: Modern
tarım.

Episantr: Deprem dalgalarının
yeryüzündeki orta
yeri.

Epirojenez: Karaların toptan
alçalması ya da yükselmesi olayıdır. (Kıta
Oluşumu)

Eş Aralık: İzohips aralığı.

Faal Nüfus: Çalışan
nüfus.

Fauna: Bir ekosistemdeki
hayvan türlerinin tümü.

Frontal yağış: Cephe
yağışı.

Flora: Bir ekosistemdeki
bitki türlerinin tümü.

Gayzer: Volkanik bölgelerde
yeraltındaki sıcak suyun yeryüzüne çıkmasıyla oluşan
kaynak.

Garig: Makilerin tahrip
edilmesiyle ortaya çıkan
bitkiler. Gre:Kumtaşı.

Grup vakti: Güneşin batış anına
denir.

Greenwich: Başlangıç meridyeni
(0°)

Hava kütlesi: Sıcaklık ve nem
bakımından benzerlik gösteren hava
parçası.

Habitat: Tüm canlı
topluluklarının yaşadığı doğal
ortam.

Hiposantr: Depremin iç
merkezi.

Hipsografik eğri: Yeryüzünün yükseklik
ve derinlik basamaklarını gösteren eğridir.

Horizon:
Toprak katmanlarına verilen
isim.

İç Deniz: Kara içlerine
sokulmuş denizlere denir.
(Kızıldeniz).

İstihdam: Bir kişinin bir işte
çalıştırılması.

İnversiyon: Sıcaklık
terselmesi.

İzobar: Eş basınç
eğrisi.

İzobat: Eş derinlik
eğrisi.

İzohips: Eş yükselti
eğrisi.

İzoterm: Eş sıcaklık
eğrisi.

İzoyet: Eş yağış
eğrisi.

Jeoloji: Yer
Bilimi.

Jeodezi: Dünya’nın şeklini,
boyutlarını inceleyen bilim.

Jeopolitik: Bir devlette
uygulanan politikayla o yerin coğrafyası arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim
dalıdır.

Jeosenklinal: Akarsuların,
rüzgarların, buzulların aşındırıp, taşıdıkları malzemeleri okyanus tabanlarında
biriktirmesiyle oluşan tortullanmaya
denir.

Jeomorfoloji: Yeryüzü şekilleri
bilimi.

Jips: Alçı
taşı.

Kartoğrafya: Harita Bilimi.

Kenar Deniz: Okyanus kıyılarında
görülen denizlere denir. (Japon
Denizi)

Klimatoloji: İklim
bilimi.

Kıta Sahanlığı: (Şelf). Deniz
kıyısından 200 m derinliğe kadar olan
bölge.

Kıta Platformu: Derin deniz
platformundan sonra dağlar ile kıyı ovaları arasındaki geniş
bölümdür.

Kom: Hayvancılıkla uğraşan aileler veya kişiler
tarafından oluşturulan geçici
yerleşmelerdir.

Konveksiyonel:
Yükselim

Krivetz: Romanya’nın iç
kesimlerinden Karadeniz’e doğru esen soğuk rüzgârlardır.

Kuvaterner: Dördüncü
zaman.

Kutup altı iklimi: Tundra
iklimi.

Kümülonimbüs: Yağışlara neden olan
bulut.

Lav: Volkan patlamasıyla yeryüzüne ulaşan eriyik malzemelere
denir.

Lejant: Harita
anahtarı.

Litoloji: Taş
Bilimi.

Litosfer: Taş
küre.

Lokasyon: Yeryüzünde bir alan,
yer.

Makroklima: Büyük
iklimler.

Mesozoik: İkinci
zaman.

Mesken: Konut,
ev.

Metropoliten şehir: Nüfusu bir milyondan fazla olan şehir. Mikroklima: Küçük iklim
alanı.

Narenciye:
Turunçgiller.

Neolitik çağ: Cilalı taş
çağı.

Nispi nem: Bağıl
nem.

Nüve: Yerleşme çekirdeği. Yerleşme birimlerinin en
küçüğü.

Oba: Göçebe hayvancılık yapan toplulukların çadır kurdukları geçici
yerleşmeler.

Obsidyen: Volkan
camı.

Ormanaltı Florası: Orman örtüsü altında gelişen bitki topluluğuna denir. Orojenez: Dağ
oluşumu.

Oroğrafik yağış: Yamaç yağışı.

Ökümen: Yerleşilebilen
yer.

Örtü Buzulu: Çok geniş alanlara yayılan buzul türüdür. Pasifik Okyanusu: Büyük
Okyanus.

Paleozoik: Birinci
zaman.

Paleolitik çağ: Yontma taş
çağı.

Peneplen:
Yontukdüz.

Pedoloji: Toprak
Bilimi.

Perihel: Günberi. Dünya’nın güneşe yakın olması durumu. (3 Ocak)

Polder: Dolgu yapılarak kazanılmış bölge,
alan.

Projeksiyon: Dünya’nın küresel şeklinden dolayı meydana gelen bozulmaları en
aza indirmek için oluşturulan yöntemlere denir. Proterozoik: İlkel
zaman.

Rasat: Meteorolojik
gözlem.

Rüzgâr Frekansı: Rüzgarın esme
sıklığı.

Seki: Taraça. Eski vadi tabanlarının yüksekte kalmasıyla oluşan
basamaklara
denir.

Sirk buzulu: Dağların tepesindeki küçük çanaklarda oluşmuş buz
türüdür.

Siklon: Alçak
basınç.

Sirüs: Yüksek
bulut.

Solistler: 21 Haziran ve 21 Aralık
tarihleri.

Siyenit: İç püskürük bir
taş.

Step:
Bozkır.

Stratüs: Alçak
bulut.

Subökümen: Kısmen yerleşilebilen
yer

Şelf: Kıta
sahanlığı.