Kanımca;
Eğer bir toplumun alimleri, helalinden kazandıkları şeylerden ihtiyaçları kadar yiyecek ahlaka sahip olurlarsa yaşadıkları toplumları da helali arar, bulur ve helalden kazandıkları şeyleri yerler. Ardından da o belde de toplamsal huzur ve güven oluşur. Herkes mutlu-mesut yaşar.
Eğer bir toplumun alimleri, helal kazançlarını, gelecek endişesiyle, ihtiyaç sahipleriyle paylaşmaz ve bir kenara biriktirirlerse, toplamları da şüpheli şeyleri arar, bulur ve onları yer. Ardından da o beldede toplamsal huzur bozulur, güven sarsılır.
Eğer bir toplumun alimleri, şüpheli şeyleri yerlerse halk haramı arar, bulur ve yer. Ardından da o belde halkı, kendilerini birbirine düşürecek, yalan, gıybet ve hasede dalar ardından toplumsal kargaşa oluşur ve can güvenliği kaybolur.
Eğer bir toplumun alimleri, haramı yerse halk din ve inanca olan güvenini kaybederek kafir olur. Ardından da hiç kimseye yaşama hakkı tanımaz, canavarlaşır, böylece o beldede, intikam, intihar ve cinayetler artar.
Eğer bir toplumun alimleri, kafir olurlarsa halkları da zalim olur, kan döker ve mazlumları katleder. Ardından da katillerin bu katliamları o kadar çoğalır ki; toplum kendine yol gösteren alimleri de ortadan kaldırır.
Eğer bir toplumun alimleri, ortadan kalkarsa o toplumların da ecelleri elleriyle yetiştirdikleri çocukları ve gençleri olur, toplumun geleceğe güvene almak için yetiştirdikleri yeni nesiller kendilerinin cellatları olur ve toplumu yok eder.
İşte o nedenledir ki; alimlerini helal üzerine yetiştiremeyen toplumlar kendi cellatlarını yetiştirirler. Vesselam