Bir arıcı, kovana petek çerçevesi koymayı unutunca arılar kendi peteklerini inşa etti. Ortaya çıkan bu muhteşem yapı, hava akışını en üst düzeyde tutacak şekilde örülmüş…
Kusursuz altıgen şekliyle hâlâ matematiksel bir mucize olarak kabul edilen petek algoritmasını düşünürsek bunu tek bir arının yaptığı fikrinden hemen uzaklaşmamız gerekiyor, çünkü bu tam bir ekip işidir. Kalabalık bir arı grubu toplanır ve bu altıgen bölmeleri üretmek için işe koyulur. Peteği oluşturan altıgenler, ortada birleştiklerinde asla birleşme yerleri belli olmaz ve altıgenlerin açılarında herhangi bir kayma görülmez. Hatta bu petek hücrelerinin duvar kalınlıkları bile aynıdır ve kusursuzdur. Arılar petekleri, yiyecek stoklamak, larvalarını büyütmek veya barınmak için inşa ederler.
Peteklerin temel malzemesi balmumudur. Arılar balmumunu, karınlarının altında yer alan 4 çift salgı bezinden salgılarlar. Salgıladıkları balmumlarını, salgı bezlerinin arasından bacakları yardımıyla alırlar. Arılar petek yaparken çok kalabalık olurlar, çünkü birbirlerine kenetlenerek balmumu için yeterli sıcaklığı sağlamaya çalışırlar. Yeterli sıcaklık sağlandığında balmumu salgılanır. Ürettikleri balmumu ile binlerce altıgen hücre üretir ve ürettikleri hücreleri birleştirerek petekleri oluştururlar. Petek hücrelerinin genişliğini ve kalınlığını da hassas algılayıcı tüyleri sayesinde ölçerler. Arılar, ballarını bu kusursuz peteklerin içine bırakır.
Çiçeklerden topladıkları nektarları keselerine doldururlar. Bu kesede toplanan nektarları, ürettikleri enzimlerle karıştırırlar ve karışımı olgunlaştırmak üzere kovanlarında bulunan peteklere geri dönerler. İşte, burada lojistik devreye girer. İşçi arı, kovana getirdiği balı, kovanda bulunan arıya bırakır. Çünkü onun işi tamamen nektar toplamak ve enzimleriyle karıştırdıktan sonra kovana bırakmaktır. Kovana nektarları bırakır bırakmaz tekrar malzeme toplamaya gider. Getirilen malzeme, kovan içi hizmeti yapan arılar tarafından alınıp peteklere taşınır. Taşınan malzemeler de yerleştirilen petek hücresinde beklemededir.
Petekler dolduktan sonra arılar tarafından suyu uçurularak olgunlaştırılır ve sırlanır. Böylece o çok faydalı ve lezzetli besin çıkar ortaya…
EMRAH USTA
AÇI OKULLARI BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ
