Ahlak doğuştan mı getirilir yoksa sonradan mı öğrenilir? sorusunu Emanuel Kant dan Emile Durkheim’e, John Watson’dan Noam Chomsky’e, Marc Haueserden Paul Bloom’ Sigmund Freuddan Lawrence Kohlberg’e kadar bir çok felsefeci, Psikolog ve Sosyolog tartışmış, araştırmış ve hakkında kafa yorup makaleler ve kitaplar yazmıştır.
Son otuz kırk yıllık araştırmalar ve özellikle son yirmi yıl içinde yapay zeka üzerindeki araştırmalar göstermiştir ki ahlak kavramı doğuştan getirilmektedir.
Bunun için yapılmış üç ayrı deney ve deneklerin yaşları düşünüldüğünde yapay zekanın o kılı kırk yaran veri analizlerine göre de durum böyledir.
Şimdi size bunu ispat ettiği söylenen üç deneyden söz etmek istiyorum. Oldukça uzun ve ayrıntılı analizleri olan bu deneyleri oldukça kısaltarak anlatacağım.
1. Deney;
Daha yeni doğmuş ve gözlerini bile açmakta zorlanan çocukların bulunduğu bir çocuk ünitesinde bir bebek açlık nedeniyle ya da canının yanmasına bağlı olarak ağlamaya başladığında, ağlamayı duyan ünitedeki her çocukların aynı şiddet de ağladığı görülmüştür.
Bunun üzerine aynı çocukların bulunduğu ortamda mekanik olarak benzer bir ağlama taklidi yapıldığında çocukların ağlamadığı hatta bir çoğunun gülümsediği ya da tebessüm ettiği görülmüş. Her seferinde içten ağlayan çocukların, çocuk ünitesindeki diğer çocukları ağlattığı gözlemlenmeye devam etmiştir.
Bunu araştıran psikologların vardığı sonuç ağlamanın içtenliği ve şiddeti tüm çocuklarda anı etkiyi yapması ve buradaki çocukların yaşam sürelerinin kısa olması nedeniyle dünyadaki daha önceki yaşantılarından bunu öğrenebilmelerinin imkansız olması nedeniyle bu olsa olsa doğuştan gelen bir özelliktir kanaatine varmalarına yol açmıştır. Yani birinin canı yanıyorsa herkes onunla empati yapmış ve aynı acıyı kendi çekmediği halde ona yardım olsun diye aynı tepkiyi vermişlerdir.
2. Deney;
Yirmi dördüncü aylarını yaşayan çocuklara dörderli gruplar halinde bir kukla oyunu izletilmiştir. Bu oyunda bir kukla sürekli olarak biraz daha büyük olan başka bir kukla tarafından dövülmektedir. Oyun bitip kuklalar çocuklara bırakıldığında istisnasız tüm çocuklar o döven kuklayı dışlamış ve hatta o kukla kendilerine yaklaştığında itmeyi ve daha da üzerlerine getirildiğinde vurarak uzaklaştırmaya çalıştıkları görülmüştür. Bunun yanında istisnasız tüm çocuklar dayak yiyen kuklaya sevgi gösterisinde bulunmuşlar ve o kendilerine yaklaştırıldığında ona sevgi gösterisinde bunmuşlardır.
3. Deney;
Yine 2 yaşındaki çocuklara taktıkları maskeler ile hayvanlara eziyet eden insanlar gösterilmiş ve bu eziyeti yaparken kullandıkları maskeler ile hayvanları temsil eden maskeler çocuklara verildiğinde insan maskelerini değil de hayvan maskelerini tercih ettikleri gözlemlenmiş.
Uzun lafın kıssası şu ki, iyilik doğuştan herkese verilmiş bir nimet ve özellikken büyüdükçe insan ailesi ve çevresindekilerin davranışları gibi davranmak durumunda kalıyor.
Eğer ailesi ile çevresi iyi davranışlar içinde ise iyilik ile yetişen ve yaşayan bir fert, kötü davranışlar içinde ise kötü davranışlarda ve kötülükle yaşayan bir fert yetişiyor.
Yani siz siz olun çevrenize ve çocuklarınıza iyiliği yapan ve yayan insanlar olarak örnek olun. Yoksa hem siz hem de gelecek nesilleriniz iyilik üzerine doğmuş olmalarına rağmen kötülükle anılırsınız. Vesselam.
0
Mutlu
0
Üzgün
0
Sinirli
0
Şaşırmış
0
Virüslü
